بررسی جایگاه آموزشی و پژوهشی کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد و سنجش تاثیر دو عامل فاصله مکانی و آگاهی بر میزان استفاده دانشجویان ازآن کتابخانه

 استفاده از راهکارهای بازاریابی، فرصتی را برای کتابخانه‌ها فراهم می‌آورد تا استفاده‌کنندگان بالقوه را به استفاده‌کنندگان بالفعل تبدیل کنند و از این طریق موجب افزایش استفاده و بهره‌وری بیشتر کتابخانه‌ها شود. مکان کتابخانه به عنوان یک عامل بیرونی و فعالیتهایی که به آگاهی از وجود خدمات کتابخانه منجر می‌شوند، دو عنصر از عناصر اصلی مطرح در مفهوم آمیختة بازاریابی هستند. پژوهش حاضر به روش پیمایشی، به سنجش تأثیر این دو بر میزان استفاده و بررسی جایگاه آموزشی و پژوهشی کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد می‌پردازد. جامعه مورد مطالعه، تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل در نیمسال اول سال تحصیلی 89-1388 از 6 دانشکده انتخابی بر اساس فاصله مکانی بود. ابزار گردآوری اطلاعات، روش مشاهده آثار به جای مانده از بخش امانت کتابخانه مرکزی با بهره‌گیری از نرم‌افزار سیمرغ بود و از روش پرسشنامه برای سنجش رفتارهای استفاده‌کنندگان از خدمات کتابخانه مرکزی استفاده شد. تحلیل آماری یافته‌های نشان داد: (1) بین فاصلة مکانی تحصیل یا اقامت دانشجویان از کتابخانه مرکزی دانشگاه و میزان استفاده از این کتابخانه، رابطه معناداری وجود دارد؛ به این معنا که دانشجویان ساکن در فاصله‌های نزدیک، استفادة بیشتری از کتابخانه و خدمات آن داشته‌اند. (2) به علت یکسان بودن سطح نبود آشنایی، بین میزان استفاده دانشجویان ساکن خوابگاه‌های نزدیک کتابخانه مرکزی و سایر دانشجویان، اختلاف معناداری وجود نداشته و هر دو گروه استفاده یکسانی از کتابخانه مرکزی داشته‌اند. (3) بین میزان کتابهای به امانت رفته از دو حوزه علوم و علوم اجتماعی تفاوت وجود دارد و این تفاوت در جهت فزونی امانت در کتابهای حوزه علم است. (4) بین کمیّت کتابهای به امانت برده شده علوم اجتماعی و کتابهای ادبی تفاوت وجود دارد و این تفاوت به دلیل نبود کتابهای ادبی در دیگر کتابخانه‌های دانشگاه (غیر از ادبیات) در جهت فزونی کتابهای ادبی است. (5) دانشجویان دانشگاه فردوسی تأثیرگذاری مجموعه کتابخانه مرکزی دانشگاه را در فعالیتهای آموزشی و پژوهشی خود کمتر از 50% ارزیابی کرده‌اند. (6) فهرست مشترک الکترونیک کتابهای فارسی در سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی، در کمتر از 20% موارد موجب مراجعه به کتابخانه‌های دانشگاه برای امانت کتاب شده است.